jan 2018 Internetfraude…laat je niet bedotten!

Internetfraude is, in de ruime zin van het woord, oplichting via het Internet, waarbij gegevens en goederen van nietsvermoedende gebruikers afhandig gemaakt worden. Typerend hierbij is dat in een beperkte tijd en met weinig financiële middelen een groot aantal slachtoffers kan worden gemaakt. Slachtoffers van fraude of oplichting via het Internet weten echter niet altijd waar ze met hun specifieke probleem terecht kunnen en of er al dan niet een oplossing voor bestaat. Onder het motto “een gewaarschuwd man geldt voor twee”, geven we hieronder een overzicht van de verschillende mogelijke types internetfraude en stellen we enkele interessante links voor.

1. Cybercriminaliteit

Cybercrime betreft criminaliteit met ICT als middel én doelwit. Het gekke is zelfs dat u helemaal geen computer of internetaansluiting moet hebben om er slachtoffer van te worden. Zo bevatten de meeste telefoons en bankpassen computerchips die kunnen worden gemanipuleerd door cybercriminelen, die speciale apparatuur en software gebruiken. Voorbeelden van cybercrime zijn het “gijzelen” van gegevens op een computer (ransomware), het zogenaamd bellen namens een IT-bedrijf (Microsoft (tech) scam), het verspreiden van kwaadaardige software, enz.

Uw digitale veiligheid is nooit helemaal te garanderen, maar u kunt zich wel wapenen tegen enkele veel voorkomende vormen van cybercrime:

• Zorg dat uw computer goed beveiligd is en dat u de benodigde updates downloadt en installeert.
• Maak gebruik van een virusscanner, firewall, anti-spyware, advertentieblockers, enz.
• Gebruik een goed wachtwoord van minstens 8 tekens, met hoofletters en kleine letters, cijfers en bijvoorbeeld symbolen zoals een vraagteken of uitroepteken.
• Maak steeds een back-up van uw documenten, klik niet op onverwachte linkjes en geef nooit uw inlog- of pincode af.

Deze en nog meer tips kan je vinden op: www.cybersimple.be .

2. Fraude bij online aankopen

In deze vorm van oplichting kom je als slachtoffer in contact met de oplichter via een (valse) advertentie op een legitieme veilingsite. De oplichter, die zich voordoet als verkoper, biedt objecten te koop aan. Van zodra de betaling echter verricht is, verdwijnt de oplichter van de site en is hij/zij niet meer te contacteren.

3. Fraude bij online verkopen

In deze vorm van oplichting komt het slachtoffer in contact met de oplichter via een valse advertentie op een legitieme veilingsite. De oplichter, die zich voordoet als koper, zal zelden discussiëren over de prijs. Hij bevestigt dat hij het gevraagde bedrag zal betalen of vraagt aan de verkoper om zelf een bedrag voor te schieten. Dit om bijvoorbeeld om de vrachtkosten te betalen om een wagen naar het buitenland te laten brengen. Dat voorschot moet meestal betaald worden via een geldtransfersysteem van het type Western Union of MoneyGram.

Wanneer de valse koper de verkoper betaalt, doet hij dat vaak met valse of vervalste cheques van buitenlandse banken. De bank stort het bedrag onder voorbehoud op de rekening van de verkoper, in afwachting dat de echtheid van de cheque bewezen wordt. Het kan enkele weken duren vooraleer de bank te weten komt dat het een valse cheque betreft, en op dat ogenblik zal de bank het eerder gestorte geld terugvorderen. Tegen dan heeft de verkoper het "verkochte" artikel meestal al opgestuurd naar de koper.

Soms gebeurt het ook dat de oplichters een cheque opsturen ter waarde van een hoger bedrag dan de verkoper heeft gevraagd. De oplichter beweert dat het om een vergissing gaat, en vraagt de verkoper om het verschil zo snel mogelijk terug te storten. Dit gebeurt opnieuw vooraleer de bank de echtheid van de cheque heeft kunnen verifiëren. In dit geval is de verkoper niet enkel zijn artikel kwijt, maar ook een deel van zijn geld.

Vermijd dus bij aankopen op het Internet om persoonlijke informatie vrij te geven, zoals identiteits- of bankgegevens. De oplichters kunnen deze namelijk misbruiken. Van zodra je enig vermoeden hebt dat je met een oplichter te maken hebt, verbreek je best alle contact en houd je de portemonnee gesloten!

Ben je slachtoffer geworden van oplichting via het Internet? Breng dan onmiddellijk je bank op de hoogte en doe hiervan aangifte bij de politie.

4. Hacking

Hacking komt voor wanneer cybercriminelen je paswoord hebben weten te achterhalen en jouw gegevens en/of account gebruiken om spam te versturen, SOS-mails naar je contacten te verzenden, mensen op te lichten, of criminele feiten te plegen.

Hacking komt heel makkelijk voor wanneer bijvoorbeeld je paswoord onvoldoende sterk is en/of je een wachtwoord gebruikt dat te zeer voor de hand ligt, zoals bijv. je geboortedatum, de naam van je kinderen of huisdier, enz. Indien je slachtoffer bent geworden van hacking, doe je best aangifte bij de politie.

5. Je ontvangt bel-mij-sms’jes van buitenlandse nummers?

In dergelijke berichten staat dat je iets gewonnen hebt en dat je om de prijs te ontvangen naar een bepaald nummer moeten bellen. Dit soort oplichting wordt Wangiri-fraude genoemd. De sms'jes worden verstuurd door een computerprogramma naar een willekeurige lijst. Heb je dergelijke sms’jes ontvangen, onderneem dan volgende stappen:

• Ga zeker en vast niet in op deze sms’jes en probeer het nummer zelf te blokkeren door het in “spam” of op de “zwarte lijst” te zetten.
• Vraag na bij je provider of er geen kosten verbonden zijn aan het ontvangen van dergelijke sms’jes. Zo ja, sms dan “STOP” naar het nummer.
• Heb je toch nadeel ondervonden, dan kan je klacht indienen bij de politie.
  
  

6. Phishing

Er zijn 3 soorten phishing: klassieke phishing, vishing, en phishing via bankkaartbestellingen. Hieronder worden de verschillende soorten kort uitgelegd.

• Bij de klassieke phishing zullen fraudeurs het logo en de identiteit van uw bank misbruiken om er frauduleuze e-mails mee te maken. Als u een e-mail van uw bank krijgt, controleer dan eerst het e-mailadres van de zender. Bekijk ook de inhoud van de e-mail. Wordt u gevraagd om uw bankgegevens na te kijken via een link in de mail? Dan brengt de link u misschien naar een valse aanmeldpagina die sprekend lijkt op die van uw online bank. Daar wordt u gevraagd om gegevens in te vullen of handelingen uit te voeren. Voor u het weet, hebt u al uw vertrouwelijke gegevens doorgespeeld.

• Bij vishing krijgt u mogelijk een bedrieglijk telefoontje van iemand die zich voordoet als een medewerker van uw bank. Deze persoon vraagt u naar enkele cijfercodes die u met uw bankkaart en kaartlezer aanmaakt. Zogezegd om de update van uw gegevens te bevestigen. In werkelijkheid is het een fraudeur die betalingen doet vanaf uw rekening met behulp van de codes die u geeft.

• Bij phishing via bankkaartbestellingen krijgt u een e-mail met de vraag om u aan te melden in uw Home Bank om zogezegd een bestaande bankkaart te vervangen of om een nieuwe kaart te bestellen. U moet gewoon op de link in de e-mail klikken maar de link leidt naar een valse aanmeldpagina. Daar wordt u gevraagd om persoonlijke informatie in te vullen zoals uw Bank ID en Card ID, Home Bank-paswoord en geheime pincode van uw huidige bankkaart. Met deze informatie kunnen de fraudeurs zich aanmelden in uw echte online bank en er een nieuwe bankkaart aanvragen. Die kaart zullen ze dan onderscheppen en zo zijn ze aan de haal met een actieve kaart én geldige geheime pincode.

Weet dat een bank nooit via e-mail of telefoon om vertrouwelijke gegevens, zoals uw e-mail, uw adres of uw rekeningnummer, zal vragen die ze reeds heeft. Hetzelfde geldt voor de cijfercodes die uw kaartlezer aanmaakt.

Bent u toch slachtoffer geworden van een van deze gevallen van phishing, breng dan zo snel mogelijk je bank op de hoogte van het ontvangen bericht en van de phishingactie. Vergeet niet de codes van je online bankaccount te wijzigen en doe aangifte bij de politie.

7. Shoulder surfing

Bij shoulder surfing kijkt een crimineel mee over uw schouder terwijl u een verrichting uitvoert aan een geldautomaat of via de computer. Op die manier komt hij uw geheime code te weten. Vervolgens zal hij uw aandacht afleiden om zo uw bankkaart te pakken te krijgen.

Hieronder leest u hoe ze precies te werk gaan:

U haalt wat geld af aan een geldautomaat. De persoon die netjes achter u staat te wachten, wijst u er plots vriendelijk op dat u een bankbiljet heeft laten vallen. Terwijl u zich bukt, is de persoon met de noorderzon verdwenen. Net zoals uw betaalkaart. Terwijl u uw verrichting aan het uitvoeren was, stond die persoon bovendien niet gewoon zijn beurt af te wachten. Hij was over uw schouder aan het meekijken naar uw geheime code. Nu hij uw geheime code en uw kaart bemachtigd heeft, kan hij vrij geld afhalen van uw rekening.

Het voorbeeld van het bankbiljet is een mogelijkheid, maar de crimineel kan ook een praatje met u slaan en u zo om de tuin leiden. Shoulder surfing gebeurt niet enkel in een selfbank, maar kan ook plaatsvinden aan een betaalterminal in een winkel, een tankstation, een ziekenhuis, enz.

Bent u het slachtoffer geworden van shoulder surfing. Contacteer dan onmiddellijk card stop om uw rekeningen te blokkeren. Verwittig hierbij ook de politie. Vaak werken dergelijke criminelen in groep en kan aan de hand van meldingen van alerte burgers hun bewegingen worden achterhaald.

Dit zijn slechts enkele van de meest voorkomende gevallen van internetfraude. Criminelen worden steeds spitsvondiger om nietsvermoedende burgers geld af te troggelen. Wees dus steeds op uw hoede en meld verdachte handelingen zo snel mogelijk.

Dit kan bijvoorbeeld via www.meldpunt.belgie.be. Kies op deze website het scenario dat op uw probleem van toepassing is en doorloop de verschillende stappen om uw probleem te kunnen melden aan de bevoegde diensten. Vervolgens zullen zij uw melding analyseren en indien nodig een onderzoek instellen. Zij komen evenwel niet tussen in uw individueel probleem en verstrekken in principe ook geen informatie over het onderzoek. U zal voor uw individueel probleem wel het nodige advies toegestuurd krijgen.
Verdachte mails, daarentegen, kan u dan weer doorsturen naar verdacht@safeonweb.be. Dit is een e-mailadres van het Centrum voor Cybersecurity België (CCB). De informatie doorgestuurd naar dit adres zal dan automatisch gescand worden met geavanceerde anti-virustechnologie.

De ontwikkeling van de digitale omgeving gaat natuurlijk gepaard met verschillende risico’s wanneer men het Internet gebruikt om te communiceren, betalingen te verrichten, aankopen te doen, enz. Je geeft dan telkens een stukje van jezelf prijs zonder dat je het vaak zelfs beseft en/of wilt. Je goed informeren en beschermen is dus de boodschap. Wij hopen alvast dat wij als politie ons steentje hieraan hebben kunnen bijdragen.