nov 2021 Seksuele intimidatie? Steek je kop niet in het zand
Uitgescholden worden voor hoer, achtervolgd of nagefloten worden, of herhaaldelijk en agressief gevraagd worden of je seks wil. De overgrote meerderheid van de vrouwen geeft aan regelmatig, soms zelfs dagelijks geconfronteerd worden met dergelijke vorm van seksuele (straat)intimidatie. Hoewel ongewenste intimiteiten of seksuele intimidatie voor anderen onschuldig lijken, kunnen ze voor het slachtoffer zeer bedreigend aanvoelen en zelfs een zeer grote indruk nalaten. Hoe de omgeving, en jij als omstaander, reageert op deze vormen van seksuele intimidatie kan voor het slachtoffer een wereld van verschil betekenen.
Impact
Seksuele intimidatie, hetzij op straat of op de werkvloer, kan een grote impact hebben op het sociale leven en welbevinden van het slachtoffer. Het maakt dat vrouwen of meisjes bepaalde gebieden vermijden, zich anders gaan kleden of simpelweg lang niet zo ontspannen over straat lopen als mannen. Dit staat uiteraard haaks op onze normen en waarden in deze samenleving. Vrouwen en mannen moeten dezelfde bewegingsvrijheid hebben om te gaan en te staan waar ze willen en zich te kleden hoe ze willen zonder schrik te hebben voor scheldpartijen of oneerbare voorstellen.
Daarnaast gaat dit ook vaak gepaard met andere, niet altijd zichtbare klachten. Zo kunnen slachtoffers van seksuele intimidatie last krijgen van slapeloosheid, concentratiestoornissen, angstig zijn, stress of een algemene gespannenheid ervaren. Ook fysieke problemen zoals maagklachten, hoofdpijn, enz. zijn niet ongekend.
Strafbare feiten
Ongewenst seksueel gedrag is in bepaalde gevallen strafbaar. Je kan hiervoor dan ook aangifte doen bij de politie. De politie kan echter ook zelf een vaststelling doen en proces-verbaal opmaken zonder dat er door het slachtoffer klacht werd ingediend. Het gaat hier dan steeds om ongewenst, storend, intimiderend of choquerend gedrag dat seksueel getint kan zijn en waarbij het slachtoffer zich in zijn rust verstoord voelt. Voor dit soort strafbaar gedrag spreekt de wet over strafbaar seksisme (*). Om bepaalde uitspraken of handelingen te interpreteren als strafbaar seksisme moet er aan de volgende vijf cumulatieve voorwaarden worden voldaan:
- Het moet een gebaar of een handeling zijn;
- in het openbaar;
- klaarblijkelijk bedoeld om minachting uit te drukken tegenover een persoon of deze als minderwaardig te beschouwen of te reduceren tot diens geslachtelijke dimensie;
- het moet een ernstige aantasting van de waardigheid van deze persoon tot gevolg hebben;
- dit moet tegen één of meerdere welbepaalde personen gericht zijn.
Naast strafbaar seksisme is ook belaging, voyeurisme en aanranding van de eerbaarheid strafbaar:
- Belaging betreft alle gedrag dat de rust van de getroffen persoon ernstig verstoort zoals bijvoorbeeld achternalopen, omringen, intimiderende of beledigende sms-en of berichten op facebook sturen enzovoort.
- Voyeurisme betreft het observeren of doen observeren van personen, maar ook het maken van beelden of geluidsopnamen van iemand, zonder dat hij/zij dat weet of daarvoor toestemming heeft gegeven.
Als dit gedrag wordt gesteld ten opzichte van minderjarigen, geldt dat als verzwarende omstandigheid en zijn ook de straffen zwaarder.
Bij ernstigere feiten, bijvoorbeeld bij geweld of bedreigingen, waarbij het slachtoffer zich voelt aangetast in zijn seksuele integriteit, is er sprake van aanranding van de eerbaarheid.
Ik ben slachtoffer
Ben je het slachtoffer van seksuele intimidatie, dan zijn er een aantal zaken die je kan doen.
- Maak oogcontact met omstanders.
Veel intimidatie gebeurt op een verdoken manier waarbij de dader erop let dat de omgeving niet opmerkt wat hij doet. Probeer toch duidelijk te maken dat deze persoon je op ongepaste manier toespreekt of benadert.
- Vraag expliciet om hulp.
Als je je niet veilig voelt of je ergert je zodanig aan iemand die je intimideert, spreek dan een passant of omstander aan.
- Zorg dat je veilig bent.
Voor jezelf opkomen is altijd goed, maar soms ontvlucht je een situatie beter als er reëel risico is voor je fysieke veiligheid. Twijfel dus niet om hulp in te roepen van omstaanders of de politie te (laten) bellen op het noodnummer 101 als de situatie dreigend of onveilig wordt.
- Spreek de dader aan en zeg dat je niet gediend bent van zijn uitspraken, gebaren of geluiden. Dat geeft je ook meer daadkracht om te reageren wanneer ze niet stoppen, of om omstanders aan te spreken. Nederlands onderzoek toont aan dat “spiegelen” de beste manier is om de ander ervan te overtuigen dat zijn/haar gedrag verkeerd is. Dit wil zeggen dat je de persoon in kwestie confronteert met het feit dat hun eigen partner ook slachtoffer kan zijn van dit gedrag.
Indien je aangifte wil doen, klacht wil indienen of een melding wil doen, kan dat op verschillende manieren:
- Klacht indienen bij de politie en bij dringende politiehulp onmiddellijk het noodnummer 101 bellen.
- Melding doen bij het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Het Instituut verleent je gratis en in alle vertrouwelijkheid informatie en advies.
- Gratis nummer: 0800/12.800
- Meldingsformulier op: https://igvm-iefh.belgium.be/nl
- Indien je psychologische bijstand wenst, kan je ook steeds terecht bij een CAW (Centrum voor Algemeen Welzijnswerk) in jouw buurt.
Ik ben omstaander
Ben je getuige van seksuele intimidatie? Vraag dan of de persoon die geïntimideerd werd oké is, of stel voor om een stukje mee te lopen. Zo staat iemand er niet alleen voor. Het is goed te laten weten dat we dit als samenleving afkeuren. Het is natuurlijk belangrijk om ook altijd aan je eigen veiligheid te denken. Dreigt een situatie uit de hand te lopen? Bel dan steeds de politie. Steek je kop dus niet in het zand, want als omstaander kan jij het verschil maken.
Natuurlijk wel. Flirten is totaal iets anders dan seksuele intimidatie. Een drankje aanbieden, voor laten gaan bij de deur, een complimentje over de outfit? Dat kan nog altijd even goed. Een onbekende man/vrouw reduceren tot een seksueel object is uiteraard niet hetzelfde als een toenaderingspoging en moeten we in onze samenleving blijven afkeuren.
Wens je nog meer informatie m.b.t. dit topic, dan kan je steeds terecht op volgende pagina’s:
- https://www.seksueelgeweld.be/
- https://rosavzw.be/nl/themas/geweld-en-seksuele-discriminatie/seksisme
- https://www.slachtofferzorg.be/seksuele-intimidatie
- https://igvm-iefh.belgium.be/nl